Skandynawska literatura dla dzieci – najlepsza lektura na dobranoc

Skandynawska literatura dla dzieci – najlepsza lektura na dobranoc

Skandynawska literatura bardzo często kojarzy nam się z nurtem nordic noir – mrocznymi, zagadkowymi opowieściami dla dorosłych. Tymczasem Skandynawowie, a zwłaszcza Szwedzi, to również eksperci w tworzeniu niesamowitych książek dla dzieci. Na czym polega fenomen skandynawskiej literatury dziecięcej i dlaczego warto zapoznać z nią naszych milusińskich?

PROSTOTA

Skandynawskie książki dla dzieci opowiadają o realnym życiu w prosty, przystępny dla małego czytelnika i słuchacza sposób. Unika się w nich wyolbrzymionych metafor oraz zaawansowanego słownictwa, a rzeczy są w nich nazywane wprost. Daje to gwarancję tego, że maluch rzeczywiście zrozumie i wyciągnie z wieczornej bajki lekcje oraz wnioski, a nam, rodzicom, zapewnia komfort łatwego wytłumaczenia rzeczy zbyt jeszcze zawiłych dla małej główki.

Astrid Lindgren „Dzieci z Bullerbyn”

REALIZM

W skandynawskich bajkach świat zwykle wygląda dokładnie tak, jak na co dzień widzi to każdy maluch. W książkach opisywane są prawdziwe problemy zarówno dzieci, jak i dorosłych, którym niezbyt kolorowa rzeczywistość mocno potrafi dać w kość. Jednocześnie maluchy dostają propozycje rozwiązań, pokazuje im się sposoby wyjścia z kłopotów oraz przygotowuje się je na różne scenariusze pisane przez życie.

Pija Lindenbaum „Doris ma dość”

ROZWIJANIE WYOBRAŹNI

Pomimo tego, że skandynawska literatura pokazuje realne życie, nie ogranicza dziecięcej wyobraźni – porusza tematykę snu oraz marzeń i uczy tego, aby nie wstydzić się swoich myśli, pragnień, ale i lęków. Pokazuje dzieciom, że w życiu trzeba sobie radzić zarówno z tym, co nas otacza, ale i tym, co siedzi w naszych własnych głowach.

Gunilla Bergström „Albert i tajemniczy Molgan”

NAUKA SAMOAKCEPTACJI

Dlaczego moja koleżanka ma piękne, długie włosy, a ja mam krótkie i kręcone? Jak wygląda moje ciało w porównaniu do innych dzieci? Dlaczego jedne dzieci mieszkają z mamą i tatą, a inne tylko z jednym z rodziców? Dlaczego mam inny kolor skóry niż moja przyjaciółka? Skandynawska mentalność nie osądza i uczy samoakceptacji. Skandynawskie bajki pokazują jak różni są ludzie i w jak różnych sytuacjach życiowych mogą się znaleźć oraz tłumaczą, że wszystkie te sytuacje są całkowicie normalne.

OSWAJANIE Z RÓŻNORODNOŚCIĄ

Świat jest ogromny, ale nikt nie ma sposobności pokazać swojemu dziecku wszystkich jego kolorów. Nie wiemy też, kogo nasze dzieci spotkają na swojej drodze, więc dobrze jest je przygotować na różnorodność, którą oferuje nam życie. W skandynawskiej literaturze zobaczymy, że ludzie różnie wyglądają, mają różne poglądy i spotykają ich różne niecodzienne sytuacje. Mieszkają w różnych miejscach z różnymi osobami. Rodzice czasem się rozwodzą, a czasami zostają samotnymi rodzicami. W Skandynawii żadna rodzina nie jest zła – są po prostu inne.

Pija Lindenbaum „Filip i mama, która zapomniała”

FEMINIZM

Na pewno znacie Pippi Pończoszankę. To opowieść o dziewczynce mieszkającej bez rodziców, silnej tak bardzo, że podnosiła bez problemu konia i potrafiła dokopać dwóm złodziejom na raz, a także pewnej siebie tak bardzo, że aż onieśmielającej. W skandynawskich domach nie istnieje wyraźny podział ról społecznych ze względu na płeć – zarówno mama, jak i tata (albo dwie mamy i dwóch tatusiów) zajmują się dziećmi, piorą i sprzątają i robią karierę. Szwecja to ostoja feminizmu, a więc i w szwedzkich bohaterkach książek znajdziecie ogromną siłę i inspirację dla każdej małej dziewczynki.

Astrid Lindgren „Pippi Pończoszanka”

ZASPOKOJENIE CIEKAWOŚCI

Co się dzieje, kiedy ktoś umrze? Skąd się biorą dzieci? Czym różnią się chłopcy i dziewczynki? Dlaczego robimy kupę? W Skandynawii nie ma tematów tabu. Dziecięca ciekawość to naturalna rzecz i należy ją zaspokajać: rzeczowo, ale przystępnie, nazywając rzeczy po imieniu. Skandynawska literatura dla dzieci z ogromną dozą empatii i zrozumienia opowiada o najbardziej skomplikowanych dla maluchów sprawach.

Pernilla Stalfelt „Mała książka o kupie”, „Mała książka o śmierci”

POWAŻNE TRAKTOWANIE DZIECI

Co jednak najważniejsze, skandynawscy autorzy dbają o dzieci i traktują je poważnie – nie faszerują młodych czytelników stekiem średnio zrozumiałych bzdur, nie stosują zaawansowanych przenośni, nie moralizują. Skandynawskie książki odnoszą się z szacunkiem do życia zarówno wewnętrznego, jak i tego zewnętrznego młodych ludzi, a także dostarczają rozrywki w przemyślany, wyważony sposób.

Amanda Eriksson „Różowe życie”

Czytając skandynawską literaturę dziecięcą, nie ma się wrażenia, że są to bajki dla dorosłych, tak jak to często bywało w przypadku baśni, które pamiętamy z naszego dzieciństwa. Dla Skandynawów dzieci to po prostu mali ludzie, których należy szanować, a ich prawidłowy rozwój jest gwarancją dobrej przyszłości i najwyższą wartością dla nas wszystkich.